«فونداسیون» (Foundation) یا شالوده، پایین‌ترین بخش یک سازه است که وظیفه انتقال و توزیع بارهای اعمال شده از طرف بخش‌های بالایی (روسازه) را بر عهده دارد. به طور کلی، فونداسیون‌ها به دو دسته سطحی و عمیق تقسیم می‌شود. در این مقاله، به معرفی انواع، مشخصات و عوامل موثر در انتخاب فونداسیون می‌پردازیم.
02832892551 | 02832892553 | 09059190308
فونداسیون یا پی ساختمان چیست؟
فونداسیون، بخشی است که سازه بر روی آن بنا می‌شود. این بخش علاوه بر تحمل وزن بخش‌های بالایی، بارهای اعمال شده از طرف آن‌ها را نیز بر روی زمین توزیع می‌کند. طراحی نحوه انتقال و توزیع بار توسط فونداسیون، با در نظر گرفتن ظرفیت باربری خاک و نشست سازه انجام می‌شود. به زمین سختی که فونداسیون بر روی آن قرار می‌گیرد، بستر می‌گویند.
وظیفه فونداسیون در ساختمان چیست؟
از وظایف اصلی فونداسیون‌ها در ساختمان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
• توزیع وزن سازه بر روی سطح بزرگی از زمین
• پیشگیری از نشست نامتقارن
• جلوگیری از حرکت جانبی سازه
• افزایش پایداری سازه
تفاوت فونداسیون با پی در چیست؟
فونداسیون یا شالوده، یک عنوان کلی برای عضوی از سازه است که علاوه بر تحمل وزن روسازه، از بستر خود نیز نگهداری می‌کند. در صورتی که «پی» (Footing)، نوعی فونداسیون سطحی است که فقط وظیفه نگهداری از روسازه را برعهده دارد.
انواع فونداسیون
خاک‌های موجود در نواحی مختلف زمین دارای ویژگی‌های خاص و ظرفیت باربری متفاوت هستند. از این‌رو، با توجه به مشخصات خاک، اندازه و بار اعمال شده از طرف سازه باید فونداسیون مناسب برای شرایط موجود را انتخاب کرد. به منظور انتخاب فونداسیون مناسب برای هر سازه، نیاز به آشنایی با انواع فونداسیون‌ها و ویژگی‌های آن‌ها است. به طور کلی، فونداسیون‌ها به دو دسته سطحی و عمیق تقسیم می‌شود. این تقسیم‌بندی بر اساس عمق خاک بستر صورت می‌گیرد. در فونداسیون‌های سطحی،معمولا عمق خاک کمتر از عرض فونداسیون است. در طرف مقابل، فونداسیون‌های عمیق، عرض بیشتری نسبت به عمق خاک بستر دارند.
انواع فونداسیون‌های سطحی
• پی منفرد یا پی مجزا
• پی ترکیبی
• پی دیواری یا پی نواری
• پی گسترده
• پی طره ای یا پی باسکولی
انواع فونداسیون‌های عمیق
• فونداسیون شمعی
• فونداسیون پایه ای
• فونداسیون صندوقه ای (کیسون )
فونداسیون سطحی چیست
فونداسیون سطحی، یکی از انواع اصلی فونداسیون‌ها است که بارهای اعمال شده از طرف سازه را به اعماق نزدیک سطح زمین انتقال می‌دهد. این فونداسیون، گزینه مناسبی برای سازه‌های سبک محسوب می‌شود. به فونداسیون‌های سطحی، پی نیز می‌گویند. در ادمه، به معرفی متداول‌ترین انواع پی می‌پردازیم.
فونداسیون شمعی
«فونداسیون شمعی» (Pier Foundation)، یکی از انواع فونداسیون‌های عمیق است که به منظور انتقال بارهای سنگین از سازه به لایه سنگی موجود در اعماق زیاد مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این نوع فونداسیون‌ها، انتقال بار اعمال شده از طرف ستون‌های سازه توسط چند عضو عمودی به نام شمع صورت می‌گیرد. شمع‌ها عضوهایی با طول نسبتا بلند و سطح مقطع نسبتا کوچک هستند که معمولا از فولاد، بتن یا چوب ساخته می‌شوند. امروزه، استفاده از شمع‌های پیش ساخته به منظور اجرای فونداسیون‌های شمعی گسترش یافته است. اگرچه، امکان ساخت شمع در محل اجرای پروژه نیز وجود دارد.